Γνωρίζοντας την ιστορία μας
Ο ολοκληρωτισμός στον 20ο αιώνα
Ο ΣΚΑΪ 100,3 στο πλαίσιο των ραδιοφωνικών εκπομπών του «Γνωρίζοντας την ιστορία μας», παρουσιάζει το φαινόμενο του ολοκληρωτισμού στον 20ο αιώνα. Η συζήτηση καλύπτει σημαντικά θεωρητικά ζητήματα, όπως ο ορισμός, τα χαρακτηριστικά και οι προϋποθέσεις των ολοκληρωτικών καθεστώτων, οι διαφορές τους από τον απλό αυταρχισμό και η σχέση τους με τη σύγχρονη κοινωνία.Στις εκπομπές, εξετάζονται τα φαινόμενα του φασισμού και του ναζισμού κατά τον Μεσοπόλεμο: ο τρόπος ανόδου των κομμάτων αυτών στην εξουσία, η λαϊκιστική τους φύση, ο τρόπος της επιβολής του ολοκληρωτισμού τους, η αντίληψή τους για το κράτος και για το άτομο και τέλος η πτώση τους. Κατόπιν, συζητείται το σοβιετικό καθεστώς στην ευρύτερη περίοδο από την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 ως την πτώση του το 1991. Αναλύονται η δομή του κράτους, η οικονομική του πολιτική, η σχέση με τους διαφωνούντες και οι μεγάλες εκκαθαρίσεις της δεκαετίας του 1930, το ιδιότυπο φαινόμενο της εξουσίας του Ιωσήφ Στάλιν, αλλά και η αποσταλινοποίηση μετά το 1956. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και η συμβολή της ΕΣΣΔ στη συμμαχική νίκη της εξασφάλισαν μεγάλη διεθνή ακτινοβολία, αλλά στη μεταπολεμική εποχή ήρθαν η οικονομική αποτυχία, η αδυναμία του καθεστώτος να προσαρμοστεί στα σύγχρονα οικονομικά δεδομένα, καθώς και η φάση της γραφειοκρατικής τελμάτωσης επί Λεονίτ Μπρέζνιεφ, που οδήγησε τελικά στην κατάρρευση του κράτους.
Το φαινόμενο της Κίνας έχει ιδιαίτερη σημασία επειδή το καθεστώς αυτό επιβιώνει, αλλά με σημαντικές μεταλλαγές, ως τις ημέρες μας, διεκδικώντας έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεθνείς και στις οικονομικές εξελίξεις. Σχολιάζονται η άνοδος του κινεζικού καθεστώτος υπό τον Μάο Τσετούνγκ, οι μεγάλες του ακρότητες που κορυφώθηκαν με την Πολιτιστική Επανάσταση, αλλά και η μετεξέλιξή του μετά τον θάνατο του ιδρυτή του. Τίθεται το ερώτημα της πολιτικής ταυτότητας της σύγχρονης Κίνας: τι είναι το καθεστώς που σήμερα κυβερνά μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στον κόσμο μας; Επίσης, γίνεται αναφορά στην σημαντική ακτινοβολία που είχε το κομμουνιστικό σύστημα στον Τρίτο Κόσμο.
Με τον Άρη Πορτοσάλτε συζητούν οι καθηγητές:
Θάνος Βερέμης, Θανάσης Διαμαντόπουλος, Νίκος Μαραντζίδης, Χαράλαμπος Παπασωτηρίου και Ευάνθης Χατζηβασιλείου
Επιστημονική επιμέλεια: Ευάνθης Χατζηβασιλείου
Έστιν ουν τραγωδία
Τι είναι η τραγωδία; Μουσειακό είδος, ή μήπως ένα ζωντανός τρόπος σκέψης που μιλάει ακόμη και για τον δικό μας κόσμο; Μια αντίληψη για τον άνθρωπο, ικανή να καλύψει το κενό που άφησαν οι μεγάλες ιδεολογίες του 20ου αιώνα; Ένα ταξίδι που ξεκινά από τους μεγάλους Έλληνες τραγικούς και καταλήγει στο σήμερα. Μαζί μας στο ταξίδι, ο καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας, Περικλής Βαλιάνος, ο σκηνοθέτης, Βασίλης Παπαβασιλείου και ο συγγραφέας, Τάκης Θεοδωρόπουλος.
Βυζάντιο, καταλύτης διαμόρφωσης του κράτους σήμερα
Ο ΣΚΑΪ 100,3 στο πλαίσιο των ραδιοφωνικών εκπομπών του «Γνωρίζοντας την ιστορία μας», παρουσιάζει το Βυζάντιο, σε ρόλο καταλύτη, στη διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους. Ο Ιουστινιανός, η εικονομαχία, η αποτυχία της βυζαντινής αναγέννησης, το τέλος της αυτοκρατορίας. Μεταξύ ανατολής και δύσης, μεταξύ συναισθήματος και λογικής, ο κ. Στέλιος Ράμφος μπροστά στον καθρέφτη της αυτογνωσίας.
Αριστοτέλης
Ο ΣΚΑΪ 100,3 στο πλαίσιο των ραδιοφωνικών εκπομπών του «Γνωρίζοντας την ιστορία μας», παρουσιάζει τον Αριστοτέλη, τον κορυφαίο έλληνα φιλόσοφο. Η φιλοσοφική, θεολογική και επιστημονική σκέψη του, στην οποία στηρίζεται ο Δυτικός Πολιτισμός. Αναλύουν το έργο του πολυεπιστήμονα Αριστοτέλη, ο κ. Θεοδόσης Τάσιος, ακαδημαϊκός, ομότιμος καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο κ. Βασίλης Κάλφας, καθηγητής φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ο κ. Κωνσταντίνος Στάικος, αρχιτέκτονας και ιστορικός του βιβλίου και ο κ. Βασίλης Καρασμάνης, καθηγητής φιλοσοφίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Παρουσιάζει ο Άρης Πορτοσάλτε.
Καταστροφές & θρίαμβοι
Ο ΣΚΑΪ 100,3 στο πλαίσιο των ραδιοφωνικών εκπομπών του "Γνωρίζοντας την ιστορία μας", παρουσιάζει τις καταστροφές και τους θριάμβους, τους 7 κύκλους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Με αφορμή το βιβλίο του Στάθη Ν. Καλύβα, καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Yale, ο Άρης Πορτοσάλτε συζητά στο ραδιοθάλαμο του ΣΚΑΪ 100,3 με τον συγγραφέα, αλλά και τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου, καθηγητή στο Τµήµα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών, με αντικείμενο την αποτίμηση της ιστορικής πορείας της σύγχρονης Ελλάδας, εντάσσοντας τη σημερινή κρίση σε ένα πλαίσιο ιστορικής διάρκειας από την κατάκτηση της ανεξαρτησίας ως σήμερα.
Γνωρίζοντας την ιστορία μας: Αρχαία Αθήνα
Η γέννηση του δημοκρατικού πολιτεύματος στην αρχαία Αθήνα. Η αθηναϊκή κοινωνία και οι παράγοντες που συνετέλεσαν στην ανατροπή του αριστοκρατικού πολιτεύματος. Οι σχέσεις μεταξύ των κοινωνικών ομάδων και ο ρόλος που έπαιξαν. Οι μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα. Η πολιτική του Πεισίστρατου. Κλεισθένης, Εφιάλτης, Περικλής, αθηναίοι μεταρρυθμιστές, οι οποίοι συνέβαλαν στην εδραίωση της δημοκρατίας. Τα πολιτικά όργανα, οι θεσμοί, η άνθηση των τεχνών.Παρουσιάζει, ο Άρης Πορτοσάλτε. Επιστημονική επιμέλεια, κ. Πάνος Βαλαβάνης, Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Συμμετέχουν, ο κ. Άγγελος Ματθαίου, Επιγραφικός, Γραμματέας της Ελληνικής Επιγραφικής Εταιρείας, ο κ. Λεωνίδας Μπουρίτσας, Καθηγητής Φιλοσοφίας στις Η.Π.Α και ο κ. Νίκος Παπαζαρκάδας, Καθηγητής Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνιας.
Αρχαία Σπάρτη
Ο Άρης Πορτοσάλτε παρουσιάζει την ιστορία της αρχαίας Σπάρτης. Η μετάλλαξή της από αριστοκρατία σε ολιγαρχία. Τα πολιτικά όργανα, οι θεσμοί και το κοινωνικό καθεστώς που αντανακλούσαν. Η σπαρτιατική κοινωνία, οι αξίες της, οι ιδιαιτερότητές της, οι τάξεις, ο σημαντικός ρόλος της γυναίκας, η δημόσια εκπαίδευση.Επιστημονική επιμέλεια: κ. Ιωάννης Ξυδόπουλος, Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ.
Συμμετέχουν:
κα. Όλγα Παλαγγιά, Καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας του Ε.Κ.Π.Α.
κα. Μαρία Αναγνώστου, Διδάκτωρ στο Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας του Ε.Κ.Π.Α.
κ. Γεώργιος Ζάχος, Διδάκτωρ στο Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας του Ιόνιου Πανεπιστημίου και Ερευνητής στο «Κέντρο Έρευνας Αρχαιότητας» της Ακαδημίας Αθηνών
Τα νησιά του Αιγαίου
Ιστορία, μύθοι και πολιτισμός. Οι άνθρωποι, η γαστρονομία, τα ήθη και έθιμα. Εκατομμύρια χρόνια γεωλογικών φαινομένων μας χάρισαν έναν ανεκτίμητο θησαυρό. Τόσα χιλιόμετρα γεμάτα δαντελωτές ακτές, το φως του ήλιου πάνω στο απέραντο γαλάζιο. Ο Άρης Πορτοσάλτε παρουσιάζει την ιστορία των ελληνικών νησιών του Αιγαίου, με συνοδοιπόρους σε αυτές τις εκπομπές, αρχαιολόγους, ιστορικούς και γευσιγνώστες. Ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί και δουλέψει στα νησιά που παρουσιάζουμε. Το ταξίδι αρχίζει.Από την Κυριακή 12 Ιουνίου και κάθε Κυριακή στις 10 το πρωί.
Ευρωπαϊκός πολιτισμός
Τί είναι η Ευρώπη;Πότε γίνεται λόγος για την Ευρώπη ως πολιτιστική ενότητα;
19ος, αιώνας της προόδου και της ειρήνης.
20ος, αιώνας της απαισιοδοξίας και των πολέμων. Η Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως υπόσχεση αλλαγής.
Φιλοσοφία: Αμφισβήτηση του Θετικισμού (Μπερξόν, Φρόιντ, Βέμπερ – η επιρροή της ιδεολογίας στα οικονομικά. Υπαρξισμός και η σημασία της γλώσσας, Witgenstein. Σχολή της Φρανκφούρτης. Σπέγκλερ: Το τέλος της Δύσης.
Θέατρο: Η παράδοση των Ίψεν και Στρίντμπεργκ.
Το παράλογο: Πιραντέλλο, Μπέκετ και η σιωπή του Πίντερ.
Λογοτεχνία, Ποίηση: Προύστ, Κάφκα, Τζόυς, Γέιτς, Έλιοτ, Καβάφης.
Τέχνη – Αρχιτεκτονική. Ο Μοντερνισμός και οι θετικές επιστήμες στην τέχνη. Πικάσο, Μπράκ, Ματίς. Μπάου Χάουζ. Η αντίστιξη του Σουρεαλισμού.
Κινηματογράφος.
Πολιτικές Εξελίξεις: Η καθυστερημένη μαρξιστική επανάσταση στην πιο καθυστερημένη Ευρώπη.
Από τον Κονστρουκτιβισμό στον Σοσιαλιστικό Ρεαλισμό.
Δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι μεταξύ Ευρωπαίων. Φασισμός, Ναζισμός, Κομμουνισμός. Από την Δημοκρατία στον Ολοκληρωτισμό.
Μεταπολεμική Ανασυγκρότηση της Δυτικής Ευρώπης και Ψυχρός Πόλεμος με τη Σοβιετική Ένωση.
Πτώση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού.
Οικονομίες και Κοινωνία. Ευρωπαϊκή Ένωση και Οικονομική και Νομισματική Ένωση.
Ζωντανή μετάδοση από τον ΣΚΑΪ 100,3, κάθε Κυριακή στις 10 το πρωί, από τις 03 Απριλίου έως τις 05 Ιουνίου 2016.
Παρουσίαση: Άρης Πορτοσάλτε
Επιστημονική επιμέλεια: Θάνος Βερέμης
Συμμετέχουν οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και ειδικοί ερευνητές:
Θάνος Βερέμης - Ομότιμος Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Παύλος Καλλιγάς - Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Κατερίνα Σχοινά – Κριτικός Λογοτεχνίας - Μεταφράστρια
Περικλής Βαλλιάνος - Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Εμφύλια Πάθη: ο Εμφύλιος Πόλεμος από την Εθνική Αντίσταση έως το τέλος του ‘49
Ο Άρης Πορτοσάλτε προσεγγίζει την ιστορία του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου. Μαζί του ο Στάθης Καλύβας και ο Νίκος Μαραντζίδης, συγγραφείς του πολύκροτου βιβλίου. Πότε και πώς ξεκίνησε ο Εμφύλιος Πόλεμος. Ποια ήταν η σχέση ανάμεσα στην Αντίσταση και τον Εμφύλιο Πόλεμο. Ο ρόλος που έπαιξαν οι Ξένες Δυνάμεις. (ιδιαίτερα οι Βρετανοί, οι Γερμανοί, οι Αμερικανοί και οι Ρώσοι). Οι Βαλκάνιοι γείτονες και η εμπλοκή τους στα ελληνικά πράγματα. Η αντίθεση βενιζελικών-αντιβενιζελικών, η στάση του ΕΑΜ/ΚΚΕ και ο ρόλος της μοναρχίας. Από τους μύθους των νικητών στην μετεμφυλιακή περίοδο, στην "ρεβάνς των ηττημένων" και στους μύθους της Αριστεράς που διαιωνίζονται μέχρι σήμερα. Μια νηφάλια προσέγγιση, χωρίς ταμπού και ιδεολογικές προκαταλήψεις, σε ένα θέμα που εξακολουθεί να διχάζει την ελληνική κοινωνία. Με την εγκυρότητα του ΣΚΑΪ 100,3.
Η γλώσσα και η μοίρα
Σκέψεις για την γλώσσα μας.Το παρελθόν της και το μέλλον μας.
Ο συγγραφέας Στέλιος Ράμφος στον ΣΚΑΪ 100,3
Άγιο Όρος
Ο ΣΚΑΪ 100,3 στο πλαίσιο των ραδιοφωνικών εκπομπών του «Γνωρίζοντας την ιστορία μας», επιχειρεί, για πρώτη φορά στα ραδιοφωνικά χρονικά, μια περιήγηση με ανοικτά μικρόφωνα στην κιβωτό της Ορθοδοξίας, το Άγιον Όρος. Με τη συνεργασία του Αν. Καθηγητή του ΑΠΘ, Χρήστου Αραμπατζή, ο ΣΚΑΪ οδοιπορεί στα μονοπάτια της μοναστικής πολιτείας, φιλοξενείται σε Μονές και μικρές σκήτες, αφουγκράζεται τους ήχους αιώνων μιας ζωντανής παράδοσης, η οποία για μια χιλιετία αποτελεί το κέντρο της Ορθόδοξης Πνευματικής ζωής σε παγκόσμια κλίμακα. Η Ιστορία ξετυλίγεται μέσα στα καθολικά των μονών, στις πολύτιμες βιβλιοθήκες των χειρογράφων, στα κελιά και τις σκήτες των απλών μοναχών. Πρωταγωνιστές της σειράς των εκπομπών είναι οι ίδιοι οι αγιορείτες μοναχοί. Αυτοί ξετυλίγουν στα μικρόφωνα του Σκάι την ιστορία και την καθημερινότητα των μονών και των μικρών σκητών, όπου εγκαταβιούν. Παρουσιαστής, Άρης Πορτοσάλτε.
Γεφυρώνοντας το Αιγαίο: Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις 1830 - 1967
Ο ΣΚΑΪ 100,3 και ο Άρης Πορτοσάλτε σε ένα ραδιοφωνικό οδοιπορικό, σκιαγραφούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι «μακρινοί μας γείτονες» στην άλλη πλευρά του Αιγαίου στο μικροσκόπιο της επιστημονικής έρευνας. Συμμετέχουν οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και ειδικοί ερευνητές: Θάνος Βερέμης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλαος Ουζούνογλου, Πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών Αγγελος Συρίγος, Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, Πάντειο Πανεπιστήμιο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Καθηγητής Ιστορίας Μεταπολεμικού Κόσμου, Πανεπιστήμιο Αθηνών Βλάσης Αγτζίδης, Δρ. Ιστορίας Βασίλης Μεϊχανετζίδης, Δρ. Ιστορίας Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας Αραξί Απελιάν, Μέλος Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής Ελλάδος
Τα 1000 χρόνια της Βυζαντινής Aυτοκρατορίας
Ο ΣΚΑΪ 100,3, στο πλαίσιο των ιστορικών του εκπομπών "Γνωρίζοντας την ιστορία μας" που συντονίζει ο δημοσιογράφος Άρης Πορτοσάλτε, σας παρουσιάζει μία σειρά εκπομπών με θέμα "Τα 1000 χρόνια της Βυζαντινής Aυτοκρατορίας". Την επιστημονική επιμέλεια των εκπομπών έχει ο Αν. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, κ. Χρήστος Αραμπατζής. Στη διάρκεια των εκπομπών, καταξιωμένοι καθηγητές πανεπιστημίου και ειδικοί ερευνητές συζητούν και αναπτύσσουν μια πλούσια θεματολογία που αφορά την χιλιόχρονη πορεία μιας ελληνότροπης χριστιανικής αυτοκρατορίας, την οποία ο Ιερώνυμος Wolf (1516-1580), απηχώντας τους πολιτικούς, θρησκευτικούς και ιδεολογικούς προσανατολισμούς του 16ου αιώνα, ονομάτισε Βυζάντιο. Συζητούνται θέματα που αναφέρονται στην ιστορική, πολιτιστική, κοινωνικο-οικονομική φυσιογνωμία του Βυζαντίου, όπως η προϊστορία του Βυζαντίου, ο αυτοπροσδιορισμός των κατοίκων και πολιτών της αυτοκρατορίας, ο χωροχρόνος των βυζαντινών, οι σχέσεις με τα βαρβαρικά φύλα της Δύσης και τους πολιτισμούς της Ανατολής, οι σχέσεις μεταξύ πολιτικής και θρησκείας, ο χριστιανισμός και η αυτοκρατορία, ο ελληνικός τρόπος σκέψης και η νέα θρησκεία, ο αρχέτυπος ηγέτης και το πρότυπο της Πόλης, η Κωνσταντινούπολη ως νέα πρωτεύουσα, οι πόλεις και η ύπαιθρος, η κοινωνική ζωή και η οικονομία, το δίκαιο και η νομοθεσία, η μεσσιανική αντίληψη για το Ρωμαϊκό κράτος και η νέα αντίληψη για την Ιστορία, οι πολιτικές δομές, οι εχθροί και οι σύμμαχοι, ο πολιτισμός, η παιδεία και οι τέχνες κ.ά.Φιλοδοξία της σειράς των εκπομπών, είναι να προσφέρει στους ακροατές του ΣΚΑΪ 100,3 μια νέα, φρέσκια ματιά στο κομμάτι αυτό του ιστορικού μας παρελθόντος, που μόλις τον 20o αιώνα η επιστημονική έρευνα ανέδειξε ως λίκνο του μεσαιωνικού πολιτισμού με πολυποίκιλες επιδράσεις στον κοινωνικό, θρησκευτικό και πνευματικό βίο της Ευρώπης και των νεοελλήνων.
